गोलभेडा, भन्टा र खुर्सानी वर्गका बालीमा लाग्ने रोग

डडुवा रोग (Blight)

• Copper Oxychloride १.५ ग्राम र Mancozeb 75 WP १.५ ग्राम मिलाई जम्मा ३ ग्राम प्रति लिटर पानीमा मिसाएर ७-१० दिनको फरकमा ३-४ पटक बोट भिज्ने गरि छर्ने |
• Chlorothalonil 75 WP १.५ ग्राम वा Propineb Coot WP ३ ग्राम/लिटर वा phenamidon 10% वा Mancozeb 50 WP ३ ग्राम/लिटर पानीमा मिसाई छर्ने |
• Carbendazim 50 WP २ ग्राम/केजीको दरल बिउ उपचार गरेर मात्र बेर्ना राख्ने |
• Mancozeb 75 WP वा Copper oxychloride 50 WP २-३ ग्राम/लिटर पानीका दरले मिसाई छर्ने |
• घुम्ती बाली लगाउने |

 टोमाटो मोजाइक भाइरस (Mosaic Virus)

• स्वस्थ बिउ लगाउने |
• रोगी बोट हटाउने |

पात घुम्रिने रोग (Leaf Curl Virus)

• Dimethoate 30 EC १ मिलिलिटर/लिटर पानीका दरले प्रयोग गरि त्यसलाई नियन्त्रण गर्ने |

डडुवा (Phomopsis Blight)

• Carbendazim 50 WP २ ग्राम/किलोको दरले बिउ उपचार गरेर मात्र बेर्ना राख्ने |
• Mancozeb 75 WP वा Copper Oxychloride 50 WP २-३ ग्राम/लिटर पानीका दरले मिसाई छर्ने |
• घुम्ती बाली लगाउने |

ओईलाउने रोग (Wilt)

·        प्रभावित बोटहरू हटाएर नष्ट गर्नुपर्दछ।

·        कार्बेन्डाजिम (०.१%) माटो भिज्ने गरि हाल्ने |

·        क्रप रोटेशन गैर-होस्ट बालीसंग गर्ने जस्तै अन्न बाली । 

बेर्ना कुहिने रोग (Damping off)

·        उठेको बीज ओछ्यान प्रयोग गर्नुहोस्।

·        राम्रो ड्रेनेजको लागि हलुका, तर लगातार सिंचाई प्रदान गर्नुहोस्।

·        कप्पर अक्सीक्लोराइड ०.२% वा Bordeaux मिश्रण १% का साथ माटोमा मिसाउनुहोस् ।

·        ट्राईकोडर्मा (४ ग्राम / किलोग्राम बीज) वा Thiram (३ ग्राम / केजी बीज) को बीज उपचार एक मात्र रोकथाम उपाय हो जुन पूर्व उद्भव कुहिने रोग रोक्नको लागि हो।

·        ०.२% Metalaxyl स्प्रे गर्नुहोस् बादलयुक्त मौसम भएको समयमा।

भन्टाको थोप्ले रोग (Alternaria Leaf Spot)

·        १ प्रतिशत Bordeaux मिश्रण वा २ ग्राम कपर अक्सीक्लोराइड वा २.५ ग्राम Zineb प्रति लिटर पानीको दरले छर्कनाले पातको दागहरू नियन्त्रण गर्दछ।

जरामा गाठो पर्ने रोग (Root Knot Nematode)

·        अन्नबालीसंग घुम्ती बाली लगाउने |

·        खेतको रोगि बोट उचितसंग नष्ट गर्ने |

·        खेतको खनजोत गहिरोसंग गर्ने |

·        मुख्य बालीसंग सूर्यमुखी, सयपत्री जस्ता फुलको बोटहरु रोप्ने |

कोत्रे रोग (Anthracnose)

·        रोगि बोटको फलबाट बिउ नराख्ने |

·        क्याप्टान ५० WP २ ग्राम/केजी बिउको दरले उपचार गर्ने |

·        खेत सफा राख्न रोग लागेका पुराना बोटहरु र झारपातहरु बटुलेर जलाउने |

·        रोगको लक्षण देखापर्ना साथ Copper Oxychloride 50 WP वा Mancozeb 75 WP ३ ग्राम/लिटर पानीमा मिसाएर ७-७ दिनको फरकमा ३ पटक छर्कने अथवा Chlorothalonil 75 WP २ ग्राम वा Captan 50 WP ३ ग्राम/लिटर पानीमा मिसाएर छर्कने |