सुन्तलाजातमा लाग्ने रोगहरु

धुले ढुसी/खराने रोग (Powdery Mildew)

·        थोरै भागमा रोग लाग्नेबितिकै काटेर नष्ट गरेमा रोग फैलिन कम गर्न सकिन्छ |

·        बगैचामा उपयुक्त काटछाट गरि सफा र हावा खेल्ने वातावरण बनाउनपर्छ |

·        बागैचामा लहरेबाली र मकैजस्ता अग्ला बाली लगाउन हुदैन |

·        Karathane (Dinocap) प्रति १० लिटर पानीमा ५-१० मिलिलिटर मिसाएर छर्ने अथवा Bavistin २ ग्राम/लिटर पानीमा मिसाएर छर्ने |·        रोगको प्रकोप बढी भएमा १५-३० दिनभित्र दोहोर्याउन पर्दछ

|·        हिउंदमा एकपटक र नया पालुवा आयपछी बसन्त ऋतुमा एकपटक ०.५% Bordeaux मिश्रण छरेमा पनि धेरै हदसम्म यो रोगको नियन्त्रण गर्न सकिन्छ |

  सिट्रस ग्रीनिंग रोग (Citrus Greening)

·        रोगि बोटहरु काटेर जलाउने |

·        १००० मिटरभन्दा तल्लो छेत्रमा बिरुवा उत्पादन नगर्ने वा सो छेत्रकोबिरुवा नलगाउने |

·        कलमी गर्नको लागि स्वस्थ बिरुवाबाट मात्र सायन लिने |

·        यो रोग सिट्रस सिल्ला किराले सार्ने भएकोले उक्त किरा देखापरेमा नियन्त्रण गर्नको लागि Dimethoate 30 EC(Roger) ०.१% (१ मिलिलिटर/लिटर पानीमा) मिसाई चैत्र-बैशाखमा छर्ने |

·        रोगग्रस्त अवस्थामा Ledermycin ६०० ppm(६०० मिलिग्राम/लिटर) छर्ने |

 सिट्रस क्यांकर (Citrus Canker)

·        यो रोग पात खन्ने किराले लाग्ने हुदा यसको नियन्त्रणको लागि ०.२% (२ ग्राम/लिटर पानी) Imidacloprid वा Dimethoate पात भिज्ने गरि छर्ने |

·        रोग अवारोधि रुटस्टक जस्तै सात्सुमा र seedless lime प्रयोग गर्ने |

·        सुरुवाती अवस्थामा ०.३% Copper Oxychloride वा १.२५% Bordeaux मिश्रण स्प्रे गर्ने |

·        रोगग्रस्त भएमा एन्तिबयोटिक्सको प्रयोग गर्न सकिन्छ जसमा ५० ग्राम Streptocycline + २५ ग्राम CuSO₄ वा Copper Oxychloride ५०० लिटर पानीमा मिसाई ३ पटक छर्ने(कार्तिक, पौष र फाल्गुनमा) |

 सिट्रसको दादे रोग (Citrus Scab)

·        असार-साउनमा रोगग्रस्त पातहरु काट्ने |

·        Ziram, Carbendazim र Mancozeb जस्ता ढुशीनाशक प्रयोग गर्ने |

·        Ziram 27 SC को ०.२५% वा Dithane M-45 को ०.२५% वा Bordeaux मिश्रण वा Copper Oxychloride 50 WP को ०.३% असारको अन्तिम हप्तादेखि 20 दिनको अन्तरालमा ३ पटक स्प्रे गर्ने |

गुद आउने र फेद कुहिने रोग (Gummosis & Foot Rot)

·        तिने पाते र ज्यामिरेको मूल वृत कलमी गरिएका बिरुवा लगाउने |

·        बिरुवाहरु जमिन सतहबाट १.५ फिट माथि उठाएर लगाउने |

·        रुखको फेदमा पानी जम्न नदिई निकाशको राम्रो व्यवस्था मिलाउने |

·        गाईबस्तुको मल रुखको फेदमा नराख्ने |

·        बिरुवाको फेदको ६०-१०० सेमी माथिसम्म Bordeaux paste नियमित रुपमा लगाउने |

·        रोग लागेको ठाउको रोगि बोक्रा धारिलो चक्कुले खुर्केर Bordeaux Paste, Bordeaux Paint वा Chhaupatiya Paste लगाउने |·        बोटको वरीपरि १ मिटर छेत्रको माटोमा Bordeaux मिश्रणले माटो भिजाउने |

·        Zinc Sulphate, Copper Sulphate र चुन ५:४:१ को अनुपातमा मिलाएर बिरुवा रोप्ने समयमा खाडलमा राखेमा जरा कुहिने रोगबाट बचाउन सकिन्छ |

 कुइक डीक्लाइन (Quick Decline)

• तिने पातेको मूल वृत कलमी गरिएका बिरुवा लगाउने |
• यो रोग लाही किराले लाग्ने हुदा यसको नियन्त्रणको लागि १ मिलिलिटर/ ५ लिटर पानीमा Imidacloprid पात भिज्ने गरि छर्ने |
• रोगमुक्त बेर्नाको प्रयोग गर्ने (Meristem Tissue Culture) |